Mặc dù công việc chính của mình là lập trình viên, nhưng mình có một niềm đam mê lớn với viết lách. Mình cũng từng đóng góp rất nhiều bài viết cho các diễn đàn nổi tiếng như Spiderum, Viblo hoặc Reddit , trong đó rất nhiều bài top một google search. Ngoài ra mình cũng sở hữu 1 blog cá nhân và 1 fanpage với hơn 50.000 lượt theo dõi, dù không quá lớn nhưng cũng đủ để mình cảm thấy tự hào vì bản thân tự tay xây dựng từ lúc còn sơ khai.

Hôm nay mình sẽ chia sẻ mẹo và kinh nghiệm về cách viết bài viết chất lượng qua đó giúp các bạn trẻ thích viết lách và chia sẻ, đặc biệt làm trong ngành content writer, tạo ra được những bài viết mang lại giá trị thực sự cho độc giả.

1. Bước 1: Xác định mục tiêu của bài viết

Việc đầu tiên cũng là quan trọng nhất đó là xác định được mục tiêu của bài viết. Tuy nhiên, thay vì đứng ở góc nhìn tác giả, lời khuyên của mình đó là, các bạn nên nhìn từ góc độ người đọc, giúp họ trả lời các câu hỏi "họ đang gặp vấn đề gì?" , "họ đang lo sợ điều gì?",  "họ mong muốn gì sau khi đọc?" ...

Ví dụ khi viết về chủ đề "Mẹo viết bài chất lượng dành cho các bạn làm content writer" mình sẽ phân tích như sau:

  • Họ đang gặp vấn đề gì? ->  Chất lượng bài viết không cao, nhận được feedback tiêu cực từ người đọc, từ sếp, bài viết hoặc fanpage/blog bị flop, bài viết không xuất hiện trong tìm kiếm của google hoặc thứ hạng thấp, hoặc bị google đánh giá là thin content.

  • Họ đang lo sợ điều gì? -> Lo sợ mất việc, lo sợ đi sai hướng trong ngành content writer, lo sợ không thể theo đuổi được sự nghiệp viết lách.

  • Họ mong muốn gì sau khi đọc? -> Tìm thấy những mẹo và kinh nghiệm viết bài đặc sắc, riêng biệt thay vì chỉ nói chung chung hoặc lặp lại những kiến thức mà trên Internet hoặc AI đã có.

Sau đó mình sẽ bám sát vào những câu trả lời này để tạo ra những giá trị thật sự cho người đọc.

2. Bước 2: Chuẩn bị kiến thức

Để viết tốt về bất kỳ chủ đề nào, điều quan trọng nhất là bạn phải thật sự hiểu sâu về chủ đề đó. Nếu không, bài viết sẽ khó mang lại giá trị cho người đọc. Vì vậy trước khi bắt tay vào viết, hãy dành thời gian tìm hiểu và chuẩn bị kiến thức. Dưới đây là một vài nguồn bạn có thể tham khảo:

  • Google Search: đọc 3 bài viết đầu tiên.

  • YouTube: xem 3 video liên quan.

  • ChatGPT: đặt câu hỏi về chủ đề và những điểm bạn còn chưa rõ.

Mục đích của việc tham khảo không phải để sao chép nội dung, mà để bạn nắm được bức tranh toàn diện, từ đó hình thành góc nhìn riêng và cách diễn giải của chính mình. Việc này cũng giúp bạn củng cố kiến thức, tránh viết sai hoặc chia sẻ kinh nghiệm không chính xác - những điều có thể gây tác dụng ngược cho người đọc.

Một lợi ích khác là bạn sẽ tránh được việc tạo ra nội dung mà mọi người đã biết, lý do chính khiến người đọc cảm thấy bài viết nhàm chán. 

3. Bước 3: Lên dàn bài và dàn ý

Đây là bước quan trọng nhất để tạo ra một bài viết giá trị.

Việc xây dựng dàn bài giống như bạn xây dựng các trụ chống cho một ngôi nhà hoàn chỉnh, do đó chúng cần chắc chắn và có sự liên kết. Mục đích của dàn bài là giúp người đọc cảm thấy bài viết có cấu trúc logic và dễ dàng tiếp nhận thông tin một cách hiệu quả.

Ví dụ ngay trong bài viết này, các thẻ H2 chính là dàn bài. Đối với một số chủ đề phức tạp hơn, trong mỗi thẻ H2 mình sẽ chia nhỏ thành các thẻ H3 để làm rõ các ý phụ, chúng cũng được coi là giàn bài.

Việc chuẩn bị dàn ý giống như việc chúng ta chuẩn bị vật liệu, ví dụ vôi vữa, xi măng, cát, gạch đá ... Việc này sẽ giúp cho bài viết tạo ra các giá trị trọng tâm, tránh lan man và tránh bị lặp ý. Các dàn ý sẽ được viết ngay trong dàn bài dưới dạng tóm tắt gạch đầu dòng. Tuy nhiên khi bắt tay vào viết, dàn ý có thể thay đổi vị trí đề phù hợp hơn, tuỳ vào mục đích người viết.

Các bạn có thể xem dàn bài và dàn ý ban đầu của chính bài viết này ở hình bên dưới, được mình chụp ngay khi hoàn thành Bước 3.

Mẹo viết bài viết chất lượng dành cho các bạn làm content writer

 

4. Bước 4: Triển khai nội dung chi tiết

Sau khi đã hoàn thành xong dàn bài và dàn ý cũng là lúc triển khai chúng thành bài viết chi tiết. Kinh nghiệm của mình là các bạn hãy triển khai bài viết từ trên xuống dưới để đúng với luồng đọc thông thường, từ đó cung cấp thông tin một cách tuần tự, hợp lý. Điều này giúp cho chúng ta nhìn ra một vài điểm bất hợp lý trong dàn bài và dàn ý trước đó, qua đó sửa chữa lại cho phù hợp với thực tế.

Sau khi bạn hoàn thành một câu, một đoạn hoặc một mục lớn, nếu cảm thấy chưa hài lòng hãy nhờ AI review và viết lại để câu văn gãy gọn hơn, cách dùng từ chính xác hơn.

Ví dụ, trong một bài viết trước đó, sau khi mình viết xong câu này: "... nhờ đó họ tạo ra một sản phẩm có tính độc đáo.", mình cảm thấy câu này chưa đúng với bối cảnh bài viết. Mình lập tức nhờ ChatGPT với yêu cầu: Hãy tìm 3 từ thay thế cho "độc đáo" để câu văn đúng với nội dung cần truyền tải. Sau đó nhờ 3 từ mà ChatGPT gợi ý, mình tìm được từ thích hợp nhất trong trường hợp này: "đột phá".

Tuy nhiên không phải AI bao giờ cũng đúng, đôi khi những câu văn mang tính con người lại khiến cho người đọc thích hơn cách viết hàn lâm của ChatGPT, điều này bạn hãy tự đánh giá cho từng trường hợp nhé.

5. Bước 5: Chỉnh sửa bài viết

Bước cuối cùng chính là đánh giá tổng thể và chỉnh sửa bài viết. 

Đầu tiên bạn hãy dùng các công cụ đếm chữ online để xem bài viết của bạn hiện tại có bao nhiêu chữ. Mục tiêu của bạn là sau khi chỉnh sửa hãy cắt giảm từ 5 - 30% nội dung của bài viết mà không thay đổi nội dung. Việc này sẽ giúp bài viết tránh lan man, loại bỏ nội dung dư thừa hoặc trùng lặp qua đó tăng trải nghiệm cho người đọc.

Mẹo của mình đó là hãy đặt bản thân vào tâm thế người đọc, sau đó đọc đi đọc lại nhiều lần. Ngoài ra bạn có thể nhờ ChatGPT đánh giá lại toàn bộ bài viết. Promt mà mình hay dùng: "Hãy đánh giá khắt khe bài viết sau và chỉ ra các đoạn lan man, dư thừa hoặc bị trùng lặp có thể loại bỏ mà không làm ảnh hưởng nội dung bài viết." Tuy nhiên chỉ là tham khảo thôi nhé, như mình đã nói trước đó, AI không phải lúc nào cũng đúng.

Ngoài việc nhờ AI đánh giá, sau khi publish bài viết, bạn có thể nhờ bạn bè, người thân hoặc người có chuyên môn trong các group, hội nhóm vào đọc và đánh giá giúp, vì thứ chúng ta hướng đến cuối cùng vẫn là trải nghiệm của con người mà, đúng không?

6. Một số mẹo và sai lầm khác

Trước đây mình luôn viết bài theo kiểu máy móc để làm hài lòng Search Engine của Google, nhưng sau này mình nhận ra một điều là, thay vì tập trung làm hài lòng Google, thì việc quan trọng hơn là đi làm hài lòng người đọc. Nếu các bạn focus vào việc tuân thủ rule chuẩn SEO của google, nhồi nhét từ khoá, tối ưu tiêu đề, mô tả nhưng tổng thể lại khiến người đọc khó chịu thì bài viết sẽ kém chất lượng và bị đánh giá thấp.

=> Tóm lại, viết để chia sẻ chứ không phải viết để lên top và thành quả sẽ tự khắc đến với bạn.

Một sai lầm khác mà mình thấy nhiều người mắc phải là thường dùng AI quá nhiều trong bài viết hoặc copy nội dung từ Internet hoặc spin đoạn văn, tóm lại là tính sáng tạo trong bài viết rất ít. Những bài viết như vậy khó có thể tạo ấn tượng và được đánh giá cao từ cả người đọc lẫn ông bác Google.

Sử dụng hình ảnh trong bài viết hợp lý cũng là một mẹo để tăng trải nghiệm cho người đọc. Hình ảnh hợp lý là phải thể hiện được trực quan một phần nội dung bài viết, được đặt ở quảng nghỉ phù hợp và có caption liên quan trực tiếp với hình ảnh.

Một mẹo khác của mình đó là sau khi hoàn thiện bài viết thì mình sẽ có bước cuối đề-co lại bằng cách bôi đen các từ khoá nổi bật, nhờ đó giúp tăng tốc độ đọc và tăng trải nghiệm cho người dùng.

Kết luận

Trên đây là những mẹo và kinh nghiệm mà mình đúc kết được qua nhiều năm lên mạng gõ phím viết content. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp các bạn, đặc biệt là những người mới bắt đầu với sự nghiệp content writer, có thể tạo ra những bài viết chất lượng và mang tới những giá trị thông tin thực sự cho người đọc thay vì chăm chăm làm hài lòng Google.